حق شكايت از آراء كيفري

تصميمات قضايي گاهي مكن است ناشي زا اشتباه يا اينكه ناروا باشد و بدون در نظر گرفتن مدافعات طرفين دعوي و بدون استدلال و استناد صادر شده  و اختصارا داراي ايراد شكلي يا ماهوي باشد. يا اينكه بدون حضور متهم صادر شده و يا در موقع صدور حكم صحيح بوده، ولي بعد از  گذشت مدتي ايرادات موضوعي مانند كاذب بودن شهادت، جعليت و غيره پيدا كند. از اين رو بايد به اصحاب دعوي تضميناتي داد تا آنان را از سهو و خطاي دادرسان محفوط بدارد. اين تضمين با رسيدگي مجدد به دعوي انجام مي‌گيرد و طرق شكايت از احكام وسيله‌اي براي انجام اين مقصود مي‌باشد، كه در اختيار متهم مي باشد.

شكايت احكام از لحاظ فقهي نيز حايز است، به اين معني كه اگر محكوم عليه از حكم دادرسي به دادرس ديگر اقامه دعوي كند و مدعي شود ه حكم دادرس اول در بارة‌ عادلانه نبوده است، بر دادرسي مذكور واجب است كه در حكم مورد شكايت تجديد نظر كند.

از نظر دادرسي، صدور حكم، قرينه صحت و اعتبار محتوي آن است و اين  اعتبار موقتي است تا اينكه دعوي دوباره با شكايت از حكم مورد رسيدگي قرار گرفته و مفاد حكم تأييد شود يا اگر در مهلت قانوني شكايت به عمل نيامده، حق شكايت ساقط شود و اعتبار حكم كامل و دايمي گردد.

رسيدگي مجدد باعث مي‌شود كه حكم مورد بررسي قرار گيرد تا برخلاف قوانين ماهوي و شكلي صادر نشده باشد.

اگر همان دادگاهي كه رسيدگي نموده و حكم صادر كرده است. بار ديگر رسيدگي نمايد و در صورت خطا و اشتباه آنرا تصحيح نمايد، به اين طريقه رسيدگي به شكايت را طريقه عدولي و اگر رسيدگي مجدد بوسيله دادگاهي كه سلسله مراتب قضايي بالاتر از دادگاه نخستين دارد، صورت گيرد، اين طريقه را طريقه تصحيحي مي‌گويند.

بنابراين شكايت  از احكام كيفري، تضميني و تاميني در جهت رعايت و حمايت از حق دفاع متهم بوده و باعث مي‌شود كه دادگاههاي بدوي در رعايت حق دفاع متهم دقيق باشند و احياناً  ر صورت تضييع، در مرحلة تجديد نظر جبران شود و درصد اشتباهات قضايي كمتر شود. از سوي ديگر منافع مدعي خصوصي و منافع جامعه به نمايندگي از مقام تعقيب به اين شيوه مورد حمايت قرار گيرد.

گفتار ششم: موارد جزئي ديگر حق دفاع متهم

در مباحث قبلي موارد اساسي و اصلي حق دفاع متهم مورد بررسي قرار گرفت، حال به بررسي موارد جزئي‌تر حق دفاع متهم كه برخي جزء تصميمات حق دفاع و برخي ديگر در جهت رعايت و حمايت از حق دفاع مهم مي‌باشند، مي پردازيم.

آزادي و فرصت دفاع، حق استفاده از مترجم حق مواجهه با شهود، حق معرفي شهود، حق معرفي كارشناس، حق حضور  در مواقع استماع شهادت شهود، معاينه و تحقيق محلي و حق حضور موقع بازرسي محل‌، موارد جزيي ديگر حق دفاع محسوب مي شوند كه تنها به مطالعه چند مورد يعني آزادي و فرصت دفاع، حق استفاده از مترجم و حق معرفي شهود و كارشناس مي‌پردازيم.